Uitkering liquidatiereserves: Behoudt u het gunstregime voor familiale vennootschappen?

De eerste voorwaarde betreft de participatie, wat betekent dat de schenker of erflater samen met zijn familie een bepaalde mate van zeggenschap moet hebben over de vennootschap. De tweede voorwaarde slaat op dereële economische activiteit van de vennootschap.

Indien de vennootschap kwalificeert als een familiale vennootschap, kunnen de aandelen van deze vennootschap geschonken worden zonder schenkbelasting. Wanneer de aandelen vererfd worden, kan dit tegen eengunsttarief van 3% (rechte lijn) of 7% (anderen).

Voorwaarden voor behoud gunstregime

Wanneer u of uw erfgenamen gebruik hebben gemaakt van het gunstregime voor de aandelen van uw familiale vennootschap, moet men nadien ook aan een aantal voorwaarden blijven nakomen. Zo niet zal het gunstregime alsnog verloren gaan.

Eén van deze voorwaarden is het zogenaamde “kapitaalbehoud”. Dit houdt in dat geen kapitaalvermindering mag plaatsvinden in de drie jaar na de schenking of het overlijden.

Aangezien het nieuwe vennootschapsrecht het kapitaalbegrip afschafte voor bepaalde vennootschappen, zoals de besloten vennootschap, werd ook de voorwaarde voor deze kapitaalloze vennootschappen gewijzigd. Voor deze vennootschappen mag het eigen vermogen gedurende drie jaar niet dalen, door uitkeringen of terugbetalingen, tot onder het bedrag van de inbrengen, verricht tot op het moment van het overlijden of de schenkingsakte, zoals dat blijkt uit de jaarrekening.

Wat met de uitkering van liquidatiereserves?

Veel vennootschappen leggen gedurende hun bestaan fiscaal voordelige liquidatiereserves aan (meer hierover leest u hier). Aan de Vlaamse Belastingdienst werd dan ook de vraag gesteld of de uitkering van deze liquidatiereserves door een besloten vennootschap het behoud van het gunstregime in de weg staat (VB 21034). De uitkering van liquidatiereserves vermindert immers het eigen vermogen van de vennootschap.

De Vlaamse Belastingdienst oordeelt als volgt:

“Een liquidatiereserve maakt geen deel uit van de inbrengen, maar wel van het eigen vermogen. Afhankelijk van de specifieke omstandigheden van de vennootschap, kan een uitkering van die reserves wel degelijk tot gevolg hebben dat het eigen vermogen daalt tot onder het bedrag van de op datum van de authentieke akte van schenking verrichte inbrengen.

Dit zal onderzocht worden bij de a posteriori controle op basis van de jaarrekening.”

Besluit

De Vlaamse Belastingdienst past het decreet hier dus correct toe. Het is perfect mogelijk de liquidatiereserve uit te keren, maar men moet oppassen. Bij de controle zal gekeken worden naar de jaarrekening. Indien hieruit blijkt dat het eigen vermogen gedaald is, door  uitkeringen, tot onder het bedrag van de inbrengen, zal het gunstregime gedeeltelijk verloren gaan. Dit is met name het geval voor het bedrag van de uitkering dat het eigen vermogen tot onder de inbrengen duwt.

Een kort voorbeeld om dit te illustreren:

Besloten vennootschap X heeft volgende balans op het moment van de schenking onder het gunstregime:

Het bedrag van de inbrengen ter waarde van € 500 is dus het ijkpunt.

Wanneer tijdens de drie jaren na de schenking de bv X uitkeringen doet ter waarde van € 500 (onafhankelijk of dit een uitkering is van inbreng of van reserves) dan stelt zich geen probleem. Het eigen vermogen zal immers € 500 blijven en dus niet onder het ijkpunt dalen.

Mocht de bv X hogere uitkeringen doen, bijvoorbeeld ter waarde van € 700, dan zal het eigen vermogen gedaald zijn tot € 300. In dat geval werd de voorwaarde wel geschonden en zal € 200 belast worden zonder toepassing van het gunstregime.

Concreet kon de Vlaamse Belastingdienst zich hier evenwel nu nog niet over uitspreken. Zij zal wachten tot de driejarige periode voorbij is om de controle uit te voeren.

Een belangrijke vraag waar nog geen zekerheid rond bestaat is wat de Vlaamse Belastingdienst zal doen in het geval de familiale vennootschap in de drie jaar na de schenking of vererving zowel uitkeringen deed van eigen vermogen als verliezen boekte. Het is onduidelijk of in dat geval de chronologische volgorde van belang is. Wanneer het verlies plaatsvond na de uitkering en het enkel door dit verlies is dat het eigen vermogen daalt tot onder de inbrengen, zou men kunnen verdedigen dat het gunstregime behouden moet blijven.