Belang van een goed uitgevoerde bankgift bevestigd

Ontsnapt aan de kaasroute

Voortaan geeft iedere schenking van roerende goederen via binnenlandse of buitenlandse notariële akte van roerende goederen aanleiding tot schenkbelasting. Die recente afschaffing van de ‘kaasroute’ laat de bankgift echter ongemoeid. Maar een bankgift moet wel volgens de regels van de kunst gebeuren om haar voordelen te behouden.

Voordelen en voorwaarden van een bankgift

Dat een bankgift algemeen als een onrechtstreekse schenking wordt beschouwd, daarover is iedereen het eens. De formele vormvoorschriften van een notariële akte zijn niet van toepassing en de schenking kan gebeuren zonder het betalen van schenkbelasting. Blijven de schenkers bovendien 3 jaar na schenking in leven, dan is evenmin erfbelasting verschuldigd.

Zoals bij iedere andere schenking moeten de grondvoorwaarden wel cumulatief vervuld zijn:

• verarming van de schenker
• intentie om te schenken of animus donandi
• aanvaarding van de schenking door de begunstigde en diens verrijking

Volg de regels van de kunst

Het is belangrijk een bankgift volgens de regels van de kunst uit te voeren. Een recent gepubliceerd vonnis bevestigt dat opnieuw (rechtbank van eerste aanleg Oost-Vlaanderen, afdeling Gent, van 2 oktober 2019).

De feiten

Een echtpaar wenst een som geld van 1.000.000 euro te schenken via een bankoverschrijving op de rekening van hun twee kinderen.

Voor het geld wordt overgeschreven, ondertekenen de schenkers en de begunstigden een onderhands schenkingsdocument.

Dat document wordt vervolgens ter registratie aangeboden zodat schenkbelasting verschuldigd is. Bij overlijden van een van de echtgenoten-schenkers (zelfs binnen de drie jaar na de schenking) is geen erfbelasting verschuldigd omdat het een geregistreerde schenking is. De reden voor de registratie blijkt echter beredeneerd: de echtgenoot-schenker overlijdt enkele maanden later door euthanasie. Op dat moment is de bankoverschrijving nog altijd niet gebeurd.

Het is een bankgift

Tot verbazing van de familie wordt de schenking toch bij het actief van nalatenschap van de overleden echtgenoot-schenker gevoegd en moet er wel erfbelasting op betaald worden. De Vlaamse belastingdienst Vlabel is immers van oordeel dat het hier om een bankgift gaat en niet om een geregistreerde rechtstreekse schenking. Aangezien de schenker binnen de 3 jaar overleden is, moet wel erfbelasting betaald worden. De betaalde schenkbelasting wordt door Vlabel ontheven.

Het is geen bankgift…

Maar de rechtbank oordeelt dat er geen sprake is van een bankgift. Op het ogenblik dat de nalatenschap openvalt, was er immers nog geen traditio of materiële overdracht van het voorwerp van de schenking gebeurd: het geld was nog niet overgeschreven.

Maar wel een nietige schenking

Op basis van het onderhandse schenkingsdocument gaat het hier volgens de rechtbank wel om een rechtstreekse schenking. Maar omdat er geen vereiste notariële akte bestaat en enkel een onderhands document (artikel 931 van het burgerlijk wetboek), is de schenking nietig. De volledige schenking moet toegevoegd worden aan de nalatenschap van de overleden echtgenoot-schenker en op de volledige som moet erfbelasting betaald worden.

Respecteer de juiste volgorde en regels

In dit concrete geval werd onvoorzichtig te werk gegaan. Heel de discussie had vermeden kunnen worden:

• Door de bankgift eerst uit te voeren door overschrijving van de banktegoeden.
• Ze vervolgens te bevestigen in een daartoe opgesteld ‘pacte adjoint’. Aan de redactie van dat document moet ruim voldoende aandacht besteed worden: dit document mag enkel opgevat worden als een stuk dat de gedane schenking bevestigt en louter strekt tot bewijs. In de praktijk wordt het daarom na de overschrijving opgemaakt.

• Dit document vervolgens te registreren.

Hebt u nog vragen of wenst u advies bij het uitvoeren van een bankgift, aarzel dan niet onze specialisten te contacteren. Ze helpen u met plezier verder.