Neem contact op met één van onze advocaten
De klokkenluidersregeling geeft werknemers en andere betrokken derden de mogelijkheid om bepaalde wantoestanden intern te melden. De bedoeling van Europa was om de ‘speak up’-cultuur in bedrijven aan te wakkeren en klokkenluiders een betere bescherming te verlenen tegen ontslag en represailles.
Wat zegt de klokkenluidersregeling?
De wet die de Europese klokkenluidersrichtlijn omzet in Belgische wetgeving trad al in werking op 15 februari 2023. Ze voorziet dat organisaties en bedrijven in de private sector een intern meldingskanaal moeten voorzien.
- Voor ondernemingen met 250 werknemers of meer, moest dat intern meldingskanaal al tegen 15 februari operationeel zijn.
- Voor kleinere ondernemingen met 50 tot 249 werknemers is dat vanaf 17 december 2023. Op dat moment worden de regels van de Europese richtlijn en de Belgische wet ook op hen van toepassing.
Op wie is de wetgeving van toepassing?
De wetgeving viseert ondernemingen, en dat is ruimer dan commerciële bedrijven. Elke werkgever uit de private sector, ongeacht het juridisch statuut en ongeacht een profit of non-profit doel, vallen onder deze regeling.
Wat moet u als onderneming concreet doen?
Een meldingskanaal voorzien
De wet voorziet niet hoe het meldingskanaal eruit moet zien, alleen dat het mogelijk moet zijn zowel schriftelijk als mondeling een melding te doen. Het meldingskanaal kan dus digitaal, telefonisch of van een andere vorm zijn. Een digitaal kanaal heeft uiteraard als voordeel dat ondernemingen met verschillende vestigingen alle meldingen centraal ontvangen. Tegelijkertijd is zo de anonimiteit van de melder gewaarborgd.
Meldingsprocedure uitwerken
Bij de start van uw meldingskanaal moet u procedures uitwerken, waaronder een procedure voor interne meldingen en de opvolging ervan. U moet daarvoor voorafgaand overleg plegen met de sociale partners. Afhankelijk van de situatie zal dat met de ondernemingsraad, het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk, de vakbondsafvaardiging of de werknemers zelf zijn.
Melders mogen niet eender welke inbreuk melden. U moet in de procedure of policy aangeven waarover er gemeld mag worden. België breidde de Europese lijst van inbreuken uit met de inbreuken ‘belastingfraude’ en ‘sociale fraude’.
Maakt uw onderneming met minder dan 250 werknemers deel uit van een groep? Dan mogen onderling middelen gedeeld worden om meldingen te ontvangen en ze te onderzoeken.
Wat als u niet aan deze verplichtingen voldoet?
Zet u als onderneming geen intern meldingskanaal op, dan riskeert u als werkgever de zwaarste sanctie voorzien in het Sociaal Strafwetboek. Dat kan dan ofwel, eerder onwaarschijnlijk, een gevangenisstraf zijn tot 3 jaar en/of een geldboete tot 48.000 euro, ofwel een administratieve geldboete tot 24.000 euro.
U hebt er dus belang bij om tijdig en correct een intern meldingskanaal op te zetten. Als u daar advies of begeleiding bij wenst, kan u altijd bij ons terecht.
