De oude code van geneeskundige plichtenleer maakte het niet eenvoudig om aan successieplanning te doen met een artsenvennootschap. De nieuwe Code van medische deontologie wijzigde de regels al in 2018. Maar pas sinds de publicatie van een advies van de Nationale Raad van de Orde van geneesheren op 19 november 2022 is de vereenvoudiging nu duidelijk.
Successieplanning onduidelijk
Veel artsen voeren om fiscale en aansprakelijkheidsredenen hun beroep uit via een vennootschap. Op het einde van hun carrière zit een groot deel van hun vermogen in deze doktersvennootschap. Om aan successieplanning te doen, wensen deze artsen vaak hun aandelen te schenken aan hun kinderen. Die zijn meestal zelf geen arts.
De oude Code van geneeskundige plichtenleer was onduidelijk over successieplanning. Kort gesteld zei die dat de provinciale raad bijzondere aandacht diende te geven aan de verdeling van deelbewijzen die enkel op naam en in het bezit mogen zijn van artsen.
Soepele interpretatie en strikte voorwaarden
Die bepaling deed veel vragen rijzen over de toelaatbaarheid van de schenking van aandelen van een artsenvennootschap aan een niet-arts. In een advies van 14 december 2013 gaf de Nationale Raad van de Orde van geneesheren een soepele interpretatie. Het was toegelaten de aandelen van een artsenvennootschap in blote eigendom te schenken aan niet-artsen. Hier werden wel verschillende strikte voorwaarden aan gekoppeld.
- Zo moest de arts altijd vruchtgebruiker blijven.
- Moesten de statuten van de artsenvennootschap voorzien zijn van verschillende specifieke bepalingen.
- Besliste de provinciale raad nog altijd van geval tot gevalof de betrokken schenking mogelijk was.
Code van medische deontologie blijft algemeen
In 2018 trad een nieuwe Code van medische deontologie (CMD 2018) in werking ter vervanging van de oude. De CMD 2018 stelt niet meer uitdrukkelijk dat de aandelen van een artsenvennootschap enkel op naam en in het bezit van artsen mogen zijn. Artikel 12 van de CMD 2018 zegt vrij algemeen: de arts zorgt ervoor dat zijn beroepsuitoefening en de organisatie van de professionele samenwerking stroken met de bepalingen van de medische deontologie. Hij legt die afspraken schriftelijk vast.
In de praktijk werd echter vaak het oude advies van 14 december 2013 gevolgd. Schenkingen van blote eigendom van aandelen van een artsenvennootschap werden ter goedkeuring voorgelegd aan de provinciale raad.
Verduidelijking op vier punten
In een advies van 19 november 2022 verduidelijkt de Nationale Raad van de Orde van geneesheren de nieuwe bepalingen op vier belangrijke punten.
1. De Code van medische deontologie 2018 schrijft niet langer voor dat de vennoten van een professionele vennootschap uitsluitend artsen moeten zijn.
2. Een arts is niet meer verplicht om de ontwerpen van statuten, huishoudelijk reglement, oprichtingsakte van een vennootschap, of elk ontwerp van overeenkomst over zijn of haar beroepsactiviteit voor te leggen aan de provinciale raad. Dat is belangrijk, want artsen moeten n.a.v. de invoering van het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen voor 1 januari 2024 de statuten van hun artsenvennootschap coördineren.
3. De oude adviezen, gebaseerd op regels die niet meer bestaan in de CMD 2018, zijn niet meer van toepassing. Het advies van 14 december 2013 moet niet meer gevolgd worden.
4. De medewerking van een niet-arts in een vennootschap waarin de arts zijn of haar beroep uitoefent, bijvoorbeeld omwille van huwelijksvermogen of erfrecht, mag geen invloed hebben op de goede uitoefening en de waardigheid van het artsenberoep, noch inmenging mogelijk maken in het beroep van de arts.
Schenking aandelen wordt gemakkelijker
Zowel de CMD 2018 als het advies van eind 2022 vergemakkelijken de successieplanning van artsen. Maar de nieuwe regels respecteren wel volledig de fundamentele principes van het medische beroep.
Een schenking van de aandelen van een artsenvennootschap, met de nodige modaliteiten van controlebehoud, is vaak een interessante manier om aan successieplanning te doen. Als de artsenvennootschap een beroep kan doen op het gunstregime voor de overdracht van familiale vennootschappen, kan de overdracht van aandelen zelfs aan 0% schenkbelasting gebeuren. Voortaan geldt de beperking niet meer dat enkel de blote eigendom van aandelen van de artsenvennootschap geschonken mag worden. Een wijziging van het huwelijkscontract moet ook niet meer voorafgaand goedgekeurd worden door de bevoegde provinciale raad.
In al die gevallen mag de vooropgestelde planning wel geen invloed hebben op de goede uitoefening en waardigheid van het artsenberoep. Ze mag ook niet leiden tot inmenging in het beroep van de arts.
Hebt u interesse in vermogensplanning? Laat u als arts best bijstaan. Onze experten Estate Planning begeleiden u graag. Aarzel zeker niet om contact met hen op te nemen als u vragen over dit onderwerp hebt.
