Ondernemingen worden vandaag geconfronteerd met veel initiatieven rond duurzaamheid. Overheden, financiële instellingen, investeerders, ratingagentschappen en ook individuen. Ze hechten almaar meer belang aan instrumenten die duurzaamheid meten. Dat zorgt ervoor dat ondernemingen, ook kleinere, steeds vaker duurzaamheidsprincipes opnemen in hun strategie en doelstellingen. De duurzaamheid van een onderneming wordt bepaald door de zogenaamde ESG-criteria.
ESG: what’s in a name
Om de duurzaamheidsprestaties en de uiteindelijke duurzaamheid van ondernemingen en organisaties te beschrijven en te meten, worden ESG-criteria gebruikt. Dat zijn niet-financiële criteria die drie domeinen omvatten: milieu (Environmental), sociaal welzijn (Social) en goed bestuur (Governance).
Milieu
Hoe presteert een onderneming op het gebied van milieu-uitdagingen?
Denk o.a. aan energie, afvalbeheer, klimaatverandering, CO2-uitstoot en andere broeikasgassen.
Sociaal welzijn
Hoe is de relatie tussen de onderneming en haar werknemers? Wat is de impact van de onderneming op de samenleving?
Denk o.a. aan diversiteit, bescherming en preventie, gelijke kansen en werkomstandigheden.
Governance
Hoe wordt een onderneming bestuurd en gecontroleerd?
Denk o.a. aan onafhankelijk, ethisch en verantwoord management, bijvoorbeeld over de toekenning van bezoldigingen, en de bestrijding van corruptie.
Europese ESG-regelgeving
Binnen de Europese Unie zijn doelstellingen uitgewerkt op basis van deze drie aspecten. Met de Europese Green Deal voor ogen stelde de Europese Unie verschillende hervormingen voor om ondernemingen te stimuleren een belangrijke rol spelen bij het bereiken van de doelstellingen tot duurzaamheid. Twee grote richtlijnen zetten de lijnen uit.
Corporate Sustainability Reporting Directive of CSRD-Richtlijn
Op 5 januari 2023 trad de richtlijn betreffende duurzaamheidsrapportage door ondernemingen in werking die rapporteringsverplichtingen oplegt. Bedrijven worden niet alleen beoordeeld op basis van hun financiële prestaties, maar ook op basis van hun sociale en ecologische impact.
Corporate Sustainability Due Diligence Directive of CSDD-Richtlijn
Op 23 februari 2022 werd een nieuw voorstel gelanceerd voor een richtlijn over passende zorgvuldigheid in het bedrijfsleven op het gebied van duurzaamheid. Deze richtlijn wil de duurzaam en verantwoord gedrag van ondernemingen bevorderen. Dat doet ze door hen te verplichten de negatieve gevolgen van hun wereldwijde waardeketen voor een duurzame economie en samenleving te identificeren, en waar nodig te voorkomen, verminderen of beëindigen.
ESG voor kleine en middelgrote bedrijven
Kleine en middelgrote ondernemingen vallen in de regel buiten het toepassingsgebied van de twee Europese richtlijnen. Als ze deel uitmaken van de waardeketen van een onderneming die er wel onder valt, bijvoorbeeld als leverancier, zullen ze er echter wel de gevolgen van ondervinden. De verwachting is ook dat er in de toekomst voor kmo’s een duurzaamheidsrapportering ingevoerd wordt.
Gevolgen bij niet-naleving van de ESG-criteria
Het niet-naleven van ESG-criteria heeft gevolgen voor de contracten van ondernemingen. Bedrijven die onder de richtlijnen vallen, moeten de nodige contractuele garanties afdwingen van hun handelspartners, ook van de onrechtstreekse. Een onderneming die onvoldoende maatregelen neemt om de negatieve effecten rond duurzaamheid in de waardeketen te voorkomen, te verminderen of te beëindigen, riskeert binnenkort om aansprakelijk gesteld te worden voor schade die daaruit voortvloeit. Zowel door het gedrag van de eigen onderneming, als die van een dochteronderneming of een handelspartner.
Ook niet-beursgenoteerde kleine en middelgrote ondernemingen maken deel uit van die keten. Als schakel in de toeleveringsketen moeten ze voldoen aan de contractuele garanties die (grotere) contractspartijen opleggen. Ze moeten de nodige informatie over duurzaamheid verstrekken aan die contractspartijen zodat die kunnen voldoen aan hun rapportage- en/of zorgvuldigheidsverplichting.
Kortom, als ondernemer hebt u er ook alle belang bij een eigen duurzaamheidsbeleid uit te werken en de nodige aansprakelijkheids- of vrijwaringsclausules te voorzien in de contracten met uw eigen toeleveranciers. Ook bij een eventuele overname van of door uw onderneming zullen ESG-criteria aan belang winnen.
Mentaliteitswijziging over ESG en duurzame rapportage
Naast de oprukkende regelgeving is er ook sprake van een wereldwijde mentaliteitsverandering. Investeerders en financiële instellingen hebben vandaag, los van de wetgeving, almaar meer belangstelling voor de duurzaamheidsprestaties van ondernemingen.
- Ondernemingen zullen steeds meer transparantie eisen over de duurzaamheidsprestaties van hun partners. Daarom zal duurzame rapportage onmisbaar worden bij interacties tussen ondernemingen, zoals overnames of investeringen.
- ESG-gedreven ondernemingen zullen op lange termijn meer succesvol zijn. Ze kunnen mogelijks profiteren van een hogere ondernemingswaarde en krijgen misschien meer interesse van investeerders.
- Naast het klassieke due diligence onderzoek dat zich vooral toespitst op financiële, fiscale, juridische en sociaalrechtelijke elementen, winnen ESG-criteria aan belang. Ook ecologische, sociale en governance aspecten worden opgenomen in dat onderzoek.
Hebt u vragen rond ESG of wenst u bijstand bij de verbetering van de duurzaamheidsprestaties van uw onderneming? Aarzel dan niet om contact op te nemen met onze specialisten
